Openingsverhouding

Het objectief (de grote lens in een lenzenkijker of de grote spiegel in een spiegelkijker) van een kijker hoort er voor te zorgen dat alle lichtstralen van een ster in één punt samenkomen. Dit punt heet het brandpunt. De afstand tussen objectief en brandpunt wordt de brandpuntsafstand genoemd.

De verhouding tussen brandpuntsafstand en middellijn van het objectief noemen we de openingsverhouding. Je kunt de openingsverhouding zelf uitrekenen. Je moet dan de brand puntsafstand van de kijker delen door de middellijn van het objectief. Brandpuntsafstand en middellijn worden in millimeters opgegeven. In formulevorm:

openingsverhouding	=	brandpuntsafstand in mm
		middellijn objectief in mm

In de tabel op de volgende bladzijde hebben we voor een aantal kijkers de openingsverhouding uitgerekend. Links staat de middellijn van het objectief. In het midden de brand puntsafstand. Rechts vind je de openingsverhouding van de kijker.

de kijker met een middellijn van 200 millimeter en een brandpuntsafstand van 1000 millimeter. De openingsver houding van deze kijker is immers het kleinst; namelijk 5.

Overigens is een kijker met een grotere objectiefmiddellijn niet altijd lichtsterker. Dat kun je trouwens ook in de tabel zien. De eerste kijker die genoemd wordt, heeft een middellijn van 60 mm. De openingsverhouding is 11,7. Toch is hij lichtsterker dan een kijker die een middellijn heeft van 100 mm en een brandpuntsafstand van 1500 mm.

Hiervan is de openingsverhouding 1500 : 100 = 15. Houd steeds in gedachten, dat een kleine openingsverhouding een grote lichtsterkte betekent. Goede lichtsterke kijkers zijn peperduur. Deze kijkers laten vaak een wat groter deel van de hemel zien. Ze worden vooral gebruikt voor het waarnemen van nevels en sterrenhopen. Onze amateurkijkers zijn lichtzwakker. Ze zijn beter geschikt voor het waar nemen van de maan en planeten. Ook zijn ze veel goedkoper dan lichtsterke kijkers. Maar het beeld is wat minder helder en het deel van de hemel dat we er door kunnen zien meestal wat kleiner. Die nadelen nemen we op de koop toe.

Lees ook het verhaal bij het trefwoord telescoop.