Getijden

Eb en vloed (laag- en hoogwater aan zee) zijn een gevolg van de getijdenwerking van de maan. Dit gaat als volgt in zijn werk: De watermassa in de zeeën en oceanen op aarde moet je zien als een zachte schil rondom de 'onbuigzame' korst van de aarde. De aardkorst noemen we in dit geval onbuig zaam, omdat ze niet toegeeft aan het verschil in aantrek kingskracht van de maan tussen het punt op aarde dat het verst verwijderd is van de maan en het daar tegenover liggend punt van de aardbol, waar de aantrekkingskracht van de maan juist het sterkst gevoeld wordt. De 'zachte' schil van water geeft wel toe aan dit verschil: op het naar de maan toegekeerde punt geeft de schil mee en komt omhoog, namelijk naar de maan toe. Het is vloed. Op het punt daar tegenover op aarde is de aantrekkingskracht van de maan juist kleiner. De watermassa zakt dus wŠg van de maan. Dat is óók omhoog ten opzichte van het middelpunt van de aarde. Er zijn zo dus twee vloedbergen op aarde: één naar de maan toe, en één van de maan af.

De aarde draait in één dag éénmaal om haar as. De beide vloedbergen blijven gericht naar de maan en precies er van af. Een plaats op aarde passeert zo tweemaal per dag de vloedberg. Per dag is het dus tweemaal vloed.

Tussen de beide vloedbergen in staat het water laag: dat noemen we eb. Het is ook tweemaal per dag eb. Ongeveer zes uur na vloed is het eb. Na ongeveer twaalf uur is het weer vloed, na ongeveer achttien uur is het vervolgens weer eb, enzovoorts. Het woord ongeveer duidt er op dat er een kleine afwijking is van de hier genoemde tijden. Dat komt doordat de maan niet stilstaat, maar eens per maand om de aarde draait. Dit maakt echter per dag nog geen uur uit.

Niet alleen de aantrekkingskracht van de maan zorgt voor de getijden. Maar ook de aantrekkingskracht van de zon! Doordat de zon echter veel verder weg staat, is de invloed van de aantrekkingskracht van de maan veel groter. Wanneer zon, maan en aarde op één lijn staan (bij Nieuwe Maan en Volle Maan) werken de aantrekkingskrachten van de maan en zon samen. De vloed is dan extra hoog. Dat noemen we springvloed. De afstand van de aarde tot de maan is niet altijd hetzelfde. Is de afstand toevallig erg klein en is het bovendien Nieuwe of Volle Maan, dan is de springvloed extra hoog.

Bij Eerste- en Laatste Kwartier (Halve Maan) werken de aantrekkingskrachten van zon en maan elkaar tegen. Dit noemen we doodtij. Bij de hoogte van de vloed speelt ook de windrichting en de windkracht een rol.