Zwaan

In de zomer kun je het sterrenbeeld Zwaan hoog aan de hemel zien staan. Het sterrenbeeld heeft ongeveer de vorm van een kruis. De ster Albireo is de kop, dan zie je de twee uitgespreide vleugels, en in de staart de heldere ster Deneb. Deneb vormt met Wega (in de Lier) en Altaïr (in de Arend of Adelaar) de zomerdriehoek.

Er zijn in de mythologie een heleboel mannen die Cygnus (cygnus betekent zwaan) heten. Eén van hen was bevriend met Phaëton (lees maar het verhaal bij Eridanus). Toen Phaëton verdronken was, was Cygnus erg bedroefd en hij probeerde steeds weer het lijk van zijn vriend uit het water op te duiken. Zeus, die Phaëton in de rivier gegooid had, begon dat te vervelen en hij veranderde Cygnus in een zwaan en zette hem aan de hemel, ver van Eridanus af.

Volgens een andere legende veranderde Zeus zichzelf in een zwaan om van de Olympus af te dalen en zich in die gedaante onder de mensen te begeven. In deze hoedanigheid bezocht hij Leda, de koningin van Sparta, en raakte zeer onder de indruk van haar schoonheid. Als toenaderingspoging liet hij zich door een adelaar achtervolgen om zich door Leda te laten beschermen. Uit deze romance werd de mooie Helena ge boren. Helena werd later geschaakt hetgeen de aanleiding was voor de Trojaanse oorlog.

Het sterrenbeeld Zwaan staat in de melkweg. Vlak erbij lijkt een heel groot gat in de melkweg te zitten: er hangt daar een gas- en stofwolk vóór de sterren, zodat je die niet kunt zien.

Hieronder vind je nog wat gegevens over enkele sterren van het sterrenbeeld Zwaan. Achtereenvolgens vind je de Griekse letteraanduiding, de naam, de afstand in lichtjaar, het spectraaltype, de schijnbare magnitude en tenslotte de absolute magnitude.

alfa Cyg      Deneb      930 lj     A2     1.33    -6.2 

beta Cyg      Albireo    410 lj    gK1     3.24    -2.2 

gamma Cyg     Sadir      540 lj     F8     2.32    -3.9 

epsilon Cyg   Gienah      80 lj     K0     2.64     0.7 

Albireo geeft aan dat het een reuzenster is (giant is het Engelse woord voor reus). Albireo is bovendien een mooie dubbelster. Beide componenten zijn al in een kleine sterrenkijker te zien.

De Latijnse naam van het sterrenbeeld Zwaan is Cygnus. Bij gebruik van de tweede naamval wordt dit Cygni. Als we het hebben over de ster alfa (a) van het sterrenbeeld Zwaan zeggen we a Cygni of we schrijven a Cyg, want de officiële afkorting van het sterrenbeeld Zwaan is Cyg.

In de Zwaan bevinden zich enkele interessante galactische nevels. We noemen hiervan de Sluiernevel en de NoordAmerikanevel.

Bij het trefwoord sterrenbeelden vind je een lijst van alle 88 sterrenbeelden die er zijn.