Sterrenkundige links
Nederlandstalig
Terug naar Sterren en Planeten
Terug naar Astronieuws
Achtergronden, nieuws en fora - Astrofotografie - Poollicht en lichtvervuiling -Startpagina's - Sterrenhemel - Sterrenkunde algemeen - Telescopen - Tijdrekening - Voor de jeugd/beginner - Zonnestelsel - Weer - Diversen - Het commerciële hoekje
Alsof het bijhouden van een pagina met sterrenkundenieuws al niet ambitieus genoeg is, doet Scientias.nl zijn best om nieuws van allerlei wetenschappelijk pluimage te brengen. En dat onder het motto 'Populair-wetenschappelijk nieuws voor de onderzoekende geest'. Wie zich wil beperken tot het sterrenkundige deel ervan, kan rechtstreeks naar de rubriek Astronomie. 
Zwarte gaten: extreme zwaartekracht behandelt op toegankelijke wijze één van de meeste spraakmakende sterrenkundige ontdekkingen uit de 20ste eeuw. De website gaat uitgebreid in op de zoektocht naar zwarte gaten, hun eigenschappen en de laatste ontwikkelingen in het wetenschappelijk onderzoek. Deze informatie wordt aangeboden in de vorm van een encyclopedie alsmede via een interactieve ruimtereis.
Klein maar fijn is desterren.net, de sterrenkundige startpagina van Bert Carrein, met onder meer een nieuwsafdeling.
Wie alles wil weten over Albert Einstein en zijn speciale relativiteitstheorie, moet beslist eens een kijkje nemen op de site van het Einsteingenootschap. Deze site streeft ernaar ‘dat over enige tijd duizenden Nederlandstaligen de relativiteitstheorie in essentie begrijpen’. Een loffelijk streven!
Een nieuwe nieuwssite is die van wetenschapsjournalist Jan van Evert: Spacenews.nl. Het ‘zwaartepunt’ ligt bij de ruimtevaart, maar er zijn ook berichten en artikelen met een sterrenkundige inslag.
De volgende nieuwssite is Spacepage.be. Deze richt zich op ruimtevaart, astronomie en exobiologie.
De site van collega-wetenschapsjournalist Govert Schilling heeft een nieuw adres gekregen en is van opzet veranderd. De site heet nu Alles over sterrenkunde. Het is en blijft een absolute aanrader!
Een andere aanrader is Kennislink. Deze site is een toegangspoort naar wetenschap in het algemeen, maar omvat ook (verwijzingen naar) sterrenkundige artikelen en links.
Noemenswaardig is ook Astronet van wetenschapsjournalist Carl Koppeschaar. Dit is een uitgebreide site waar onder meer een archief van actuele sterrenkundige berichten wordt bijgehouden.
Astronomie.nl is de nieuwe publiekswebsite van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA). De website bevat veel nieuws en informatie vanuit en over de Nederlandse sterrenkunde. Ook staat er op de website een encyclopedie, een beeldbank, een agenda en aparte pagina's voor kinderen, scholieren en docenten.
En als je dan denkt dat er nu wel genoeg Nederlandse nieuwssites zijn, meldt zich Arie Nouwen, alias 'Adrianus V', met Astroblogs. Gelukkig is dat niet zomaar een nieuwssite: Adrianus heeft in zijn blog een heel eigen kijk op het sterrenkundige nieuws. Zeer actueel en lezenswaardig! (Van dezelfde maker is er nu ook een videosite!)
Ook actueel is de netjes vormgegeven site Astroversum.
Astroforum.nl presenteert zichzelf als het grootste astronomieforum van de Benelux. Of dat waar is, weet ik niet, maar hier bespreken in elk geval meer dan 400 mensen allerlei sterrenkundige zaken. Meer sterrenkundige forums zijn te vinden bij Yahoo! Groups.
Astrofotografie en deepsky (zie ook Diversen)
Wie meer wilt weten over het zelf bekijken van deepskyobjecten met een sterrenkijker, kan terecht op deze nieuwe website van Jeffrey Bout.
Prachtige astrofoto's van eigen makelij zijn te zien op de website van Theo Scholten.
Mooi vormgegeven is de nieuwe site astrofotografie.nl, waarop Richard Bosman zijn indrukwekkende opnamen presenteert.
Een nieuwe pagina over het noorderlicht wordt u aangeboden door Lydia Holtman.
Uitgebreide informatie over het minder aardige probleem ‘lichtvervuiling’ is te vinden op de site van het Platform Lichthinder.
Wie zijn horizon wat wil verbreden, en op zoek wil naar meer sterrenkundige sites, kan daarvoor terecht bij de vele overzichten van links die de verschillende sites geven. De absolute nummer 1 is wat mij betreft het overzicht met de bescheiden titel Sterrenkunde van Theo van de Mortel van het Raayland College. Het is eigenlijk een startpagina die voor onderwijsdoeleinden is samengesteld, maar het resultaat is dermate overzichtelijk en volledig, dat iedereen er wat aan heeft. Het overzicht bevat uiteraard ook links naar Engelstalige sites.
Ook heel aardig, vooral als het om verwijzingen naar onverwachte sites gaat, is de onderafdeling van ‘Startpagina.nl’: Astronomie-pagina. Het voordeel van deze gerubriceerde waslijst is dat hij voortdurend wordt uitgebreid en bijgewerkt. Van vergelijkbare soort en kwaliteit is de portal-afdeling van de eerder genoemde Guide to the Universe .
Uitgebreide nieuwkomers zijn de afdeling ‘Sterrenkunde en Ruimtevaart’ op Lnqs.com, en twee startpagina's bij ‘Startkabel.nl’: sterrenkunde.startkabel.nl en universum.startkabel.nl.
Tevens bruikbaar als startpagina, maar eigenlijk meer een algemene sterrenkunde-site is Solar Web.
Een uitgebreid overzicht van actuele verschijnselen aan de sterrenhemel van Nederland en België.
Het is natuurlijk ook mogelijk om een planetariumprogramma op je computer te zetten. De meeste programma's zijn Engelstalig, maar er zijn ook uitzonderingen, zoals Stars (!) dat ondanks zijn benaming Nederlandstalig is.
Astronomy Picture of the Day - Nederlandstalige editie, verzorgd door Rolf Jansen, een Nederlandse sterrenkundige in den vreemde.
A guide to the universe - Verrassend is het allemaal misschien niet, maar wat er staat, ziet er verzorgd uit. Ook een prima toegangspoort tot andere sterrenkundige pagina's (zie hierboven).
Nu we het toch over encyclopedieën hebben... Er is ook een Sterrenkunde-encyclopedie van het sterrenkundig instituut van de universiteit van Amsterdam.
Een iets andere aanpak vinden we bij de Nederlandstalige site die zich, vreemd genoeg, presenteert als The Cosmos: a Search for life. Deze site geeft een overzicht van het heelal, en bevat als origineel element geluidsfragmenten uit een interview met wetenschapsjournalist Govert Schilling.
Telescopen: aanschaf, bouw en geschiedenis
Bijna alles over telescopen en de aanschaf ervan is te vinden op de nieuwe site Sterrenkijker.nl, samengesteld door Edwin Mathlener.
Wie specifieke informatie zoekt over de aanschaf van een telescoop, kan bijvoorbeeld terecht bij de informatieve teles-koophulp van Volkssterrenwacht Bussloo.
Eigenlijk Engelstalig, maar qua karakter toch heel Nederlands, is dit overzicht van historische Nederlandse telescopen die te bezichtigen zijn, samengesteld door Rob van Gent.
Geïnteresseerden in tijdrekening en kalenders moeten beslist eens een kijkje nemen op deze sites van Rob van Gent: [1] en [2].
Een keurige wereldklok, waarmee kan worden gekeken hoe laat het is in een willekeurige plaats op aarde is de Wereldklok van Jop Reyntjes.
Op de website Kleinkracht staan onder meer leuke lesmaterialen en een prachtige pagina met spelletjes voor kinderen.
Patrick Vermeer heeft een website gemaakt die speciaal voor beginnende amateur-astronomen bedoeld is: Hemelspeurders.nl.
Een overzicht van de sterrenbeelden geeft Kuuke's Sterrenbeelden. Ideaal voor schoolopdrachten en werkstukken.
Voor de jongeren onder ons is er Sterrenkids van Arnold Tukkers.
De Encyclopedoe, onderdeel van De Ontdekpleksite, bevat duizenden links naar proefjes en andere activiteiten op het gebied van wertenschap en techniek. Ingedeeld naar 480 thema's, o.a. sterren, zon, maan, planeten, ruimtevaart enz.
Het Europese Ruimteagentschap ESA (ESA) en de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO (ESO) hebben een serie astronomische practica geproduceerd voor gebruik in het voortgezet onderwijs. De eerste practica houden zich bezig met het meten van afstanden in het heelal, een van de meest basale problemen in de moderne astrofysica.
Een nieuwe website over ons zonnestelsel wordt u aangeboden door Wouter Bosland. De site bevat informatie over zon en planeten, foto's en een verzameling astronomische video's (van YouTube). Moet nog groeien, maar het begin is er.
Op dit moment nog ‘in aanbouw’ is deze interessante pagina over in Nederland gevonden meteorieten van Marco Langbroek. De pagina bevat ook verwijzingen naar andere onderdelen van Marco's site (deels Engelstalig).
Ook de nieuwe meteorietensite van Jan en Yvonne Bartels/Sterrenwacht Mercurius mag er zijn. De site toont een deel van de meteorietencollectie van de sterrenwacht en omvat ook de nodige achtergrondinformatie.
Een ‘oudje’, maar nog steeds heel aardig, is de Virtuele reis door de zon, waarvan zowel een Nederlandstalige als een Engelstalige versie bestaat. In twintig minuten wordt men rondgeleid langs allerlei aspecten van de zon.
Een lust voor het oog is Cyber Space - Een visuele toer door het zonnestelsel. De fraai gepresenteerde inhoud is recentelijk bijgewerkt en uitgebreid. Een pittige computer, een niet te klein beeldscherm (800 bij 600 pixels of meer) en een snelle internetverbinding zullen het kijkgenot zeker vergroten.
Marsfans kunnen hun hart ophalen bij de site van de Nederlandse afdeling van de Mars Society, een organisatie die zich inzet voor een bemande vlucht naar de Rode Planeet.
Beelden uit de ruimte van Hans Walrecht geeft een overzicht van de 'ruimteverkenners' van het zonnestelsel. De nadruk ligt bij historische ruimtesondes, zoals de beide Voyagers, maar ook nieuwe ruimtevaartuigen en technieken komen aan bod.
Sterrenkundige links
Engelstalig
Er zijn natuurlijk ontelbare Engelstalige sites op het gebied van de sterrenkunde. Een uitstekend overzicht vindt men bij: Astronomylinks
Enkele van mijn persoonlijke favorieten en bijzondere sites vindt men hieronder. Let vooral ook op de rubriek ‘sterrenkundige filmpjes’ onderaan, die een overzicht geeft van (educatieve) bewegende beelden met een sterrenkundig karakter.
Ter gelegenheid van het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde 2009 is een nieuwe internationale astronomie-website geopend. Onder de titel 'Portal to the Universe' biedt de website nieuwsberichten, foto's, weblogs en podcasts over sterrenkunde en ruimteonderzoek.
Aberrator - Hier vindt men de thuispagina van Aberrator, een (gratis!) programma om je telescoop te onderwerpen aan de zogeheten ster-test.
Astronomy Picture of the Day - NASA. Elke dag een nieuwe, opmerkelijke foto. Er is nu ook een Nederlandstalige versie (zie hiernaast).
All about Light Pollution - Pegasus Lighting. Uitgebreide, informatieve site over lichthindrer.
Astronomy Resources - Collectie links naar bekende en minder bekende (educatieve) websites.
Chandra X-ray Observatory Center - Alles wat u ooit wilde weten over de Chandra röntgensatelliet.
Comets - Kometen, kometen en nog eens kometen.
Constellations - Informatie over de sterrenbeelden.
The Constellations and their Stars - Nog meer informatie over de sterrenbeelden, en de sterren.
Chromoscope - Overzicht van de complete hemel op gamma-, röntgen, H-alfa-, infrarode, microgolf- en radiogolflengten.
Dutch Occultation Association - Waar je software kan downloaden voor het berekenen wanneer de maan een ster raakt of bedekt.
Elementary Astronomy Notes - Educatieve sterrenkundepagina: leerzaam en toch leuk.
ESA Science - Wetenschappelijk onderzoek met Europees ruimtetuig
European Southern Observatory - De Europese Zuidelijke Sterrenwacht, met o.m. fraaie foto's van de Very Large Telescope.
Exoplanets - Overzicht van de planeten die tot nu toe bij andere sterren ontdekt zijn.
Galileo - Informatie over en foto's van de (voormalige) ruimtesonde Galileo.
Greek for me/constellations - Ook deze site geeft achtergrondinformatie over de sterrenbeelden
Heavens-Above - Welke satellieten scheren er vandaag langs het firmament?
Hubble Newscenter - Fotoarchief van de Hubble-ruimtetelescoop.
International Planetarium Society - Een overzicht van alle planetaria op deez’ aardbol...
Kids Space Center - Telescopes and Astronomy - Links naar diverse websites over telescopen op aarde en in de ruimte.
NASA's Planetary Photojournal - Mooi overzicht van de vele foto's die van de hemellichamen van onze zonnestelsel zijn gemaakt. Ook bereikbaar via deze link.
National Archives info on space exploration - Toegangspoort tot uitgebreide informatie over het Amerikaanse ruimteprogramma.
Sky & Telescope Magazine - Uitgebreide site van dit Amerikaanse tijdschrift.
SkyView: Virtual Observatory - Richt uw virtuele telescoop op een object, en bekijk het bij vele golflengten!
The Solar and Heliospheric Observatory - Fraaie beelden van de zon, gemaakt door de SOHO-satelliet.
Space Calendar - De belangrijkste hemelgebeurtenissen van de komende maanden, keurig voor u op een rijtje gezet.
Space-Link - Portal naar een kleine 2000 educatieve sites omtrent ruimtevaart en sterrenkunde.
Stephen Hawking's Universe - Alles over de grootste mysteriën van het heelal.
Today@NASA - Actueel nieuws van NASA
Understanding the Universe - Discovery Channels heelalgids voor de jeugd.
Virtual Tours of Astronomical Observatories - Overzicht van sterrenwachten met ‘virtuele rondleidingen’.
Een uitgebreid overzicht van video's over astronomie, ruimtevaart, natuurkunde, weer en klimaat is sinds kort te vinden op Astrovideo.nl. De video's zijn verzameld en beschreven in de Astroblogs, de website van Arie Nouwen.
Virtuele uitstapjes naar zwarte gaten en neutronensterren: http://antwrp.gsfc.nasa.gov/htmltest/rjn_bht.html
De filmpjes tonen wat je ziet als je een zwart gat of neutronenster nadert of er in een baan omheen beweegt. [animaties]
Video-archief van het Space Telescope Science Institute. Deze filmpjes en animaties zijn bedoeld als bewegend beeldmateriaal bij persberichten van het STScI. Enkele voorbeelden zijn: inzoomen op het Hubble Deep Field (HDF.mpg), een zwart gat in het centrum van een melkwegstelsel (blackhole.mpg), een animatie van een quasar (quasar.mpg) en bewegende beelden van de planeten Mars en Saturnus.
http://archive.ncsa.uiuc.edu/Cyberia/Cosmos/CosmicMysteryTour.html
Geschiedenis van het heelal, met verscheidene filmpjes [animaties]
http://image.gsfc.nasa.gov/movie/
Prachtige pagina met sterrenkundige filmpjes.
http://www.astro.ubc.ca/~scharein/a311/Sim.html
Sterrenkundige animaties in de vorm van Java-applets.
http://www.astro.ubc.ca/~scharein/a310/SolSysEx.html#top
Idem; zeer instructief.
En ten slotte een mooie reis door de kosmos à la ‘Machten van tien’: http://micro.magnet.fsu.edu
Diversen
De meest oorspronkelijke informatie vindt men natuurlijk bij de persoonlijke webpagina's van amateur-sterrenkundigen, verenigingen en werkgroepen die over hun eigen resultaten berichten. Het volgende overzicht van (deels Engelstalige) sites is niet volledig, maar bedoeld als een begin:
* Adrie Gerritsen: <http://home.wanadoo.nl/adri.gerritsen>
* Jan van Gastel: <home.wanadoo.nl/jhm.vangastel/Astronomy>
* Edo van Zanten: <members.home.nl/evanzanten/>
* Marco Verstraaten: <www.astropage.nl>
* Paul Smeets: <home-3.worldonline.nl/~ppsmeets>
* Bas en Brechje van Beek: <www.skyglory.nl>
* Amateursterrenwacht Ecliptica: <www.ecliptica.org>
* Peter Pulles: <www.xs4all.nl/%7Eppulles/gallery.html>
* Chris Dorreman: <users.skynet.be/sky56407/html/>
* Leo Bolier: <home.wanadoo.nl/leo.bolier/>
* Nederlandse Kometen Vereniging: <www.kometen.nl>
* Jan Timmermans (The Firmament): <www.thefirmament.nl>
Gedrukte uitgaven:
Stichting ‘De Koepel': uitgever van o.m. Zenit en de Sterrengids, tevens leverancier van telescopen, toebehoren en boeken.
Stichting ‘Een Klaar Zicht': uitgever van de Sterren- en Planetenkalender. De site bevat tevens interessante sterrenkundige informatie over het waarnemen en over geschiedkundige aspecten van de sterrenhemel.
Reizen:
Bij bijzondere gelegenheden worden er door allerlei organisaties en bedrijven sterrenkundig getinte reizen georganiseerd, vooral als er een totale zonsverduistering op komst is. Een overzichten van reizen naar de komende eclips is steeds te vinden op Zonsverduistering.nl.
Telescopen:
Astroshop (Hove, België)
Astrotechniek (Velden)
Benèl (Hoogeveen)
Claire de Lune (Amsterdam)
Focal Point (Burgum)
Ganymedes (Amstelveen)
Grootven (Antwerpen, België)
Robtics (Rotterdam)
Sterrenkijker.nl (Utrecht)
Telescoop.nl (Groningen)
Tweedehands spullen:
Voor de actuele stand van zaken omtrent bewolking en neerslag bestaan talrijke sites. Enkele suggesties:
Tips?
Aanvullingen en correcties zijn welkom, al wordt deze pagina nog slechts heel onregelmatig bijgewerkt: klik hier.
Eddy Echternach