Zodra de nieuwe Universum op jouw deurmat is gevallen, wordt de Universum Online gevuld met allerlei interessante extra content! Informatie, video's, afbeeldingen en nog veel meer welke direct aansluiten op de artikelen uit de Universum! Dus ben jij in een onderwerp extra geïnteresseerd en wil je hier nog meer over te weten komen, ga dan meteen naar deze pagina zodra je de Universum uit hebt!

In Vraag het Joris staan drie van de zes ingezonden gedichten door de Joseph Haydnschool in Groningen, de andere drie gedichten staan hier!

zon achter de maan

eigenlijk zit de zon
achter de maan
hij geeft hem licht
de zon schijnt op de dag
en in de nacht de maan

bij Jupiter
is het altijd nacht
er woonden geen mensen
op Jupiter
er is geen zuurstof
alleen maar storm

Mars is rood en heet
de zon is vaak bij hem
de zon schijnt op de dag
en in de nacht de maan

if the heart goes to the sun
it gets really hot
and sometimes the planets
are big like Jupiter

- Max, Tijn, Mika en Erlyn

een volle maan

de maan
is in de hemel
hij is rond en koud
en steeds een stukje kleiner
als hij rond is is hij vol
hij is een volle maan

soms is hij er niet meer
dan ruilt hij met de zon
als het hier donker is
is het licht in Australie
en ook in Denemarken

een maanauto heeft
geen ramen en geen dak
hij lijkt op een drumstelletje

de maan is kouder dan de aarde
op de maan moet je
iets anders aandoen
er is geen adem en geen lucht
dan vries je dood
zonder zuurstoffles

- Mels, Matteo, Yme, Nora en Lisa

een grote lamp

de zon is in de ruimte
hij geeft licht
als een grote lamp
aan de aarde en de maan
anders doen de sterren dat

de zon is rond en fel
maar de maan geeft donker
en is soms kleiner in stukjes

vroeger liepen de mensen
op de maan
de voetstappen zijn er
nog steeds

astronauten huppelen en zweven
als ze uit de ruimte gaan
vallen ze naar beneden
de ruimte is veel te ver weg

en de aarde draait rond
als hij bij de zon is
is het licht

- Mewoogye, Benthe, Koen, Berber, Kyra en Olger

Puzzel 1: De grijze lijnen geven aan waar de lucifers eerst lagen.

Puzzel 2: Verwijder de lucifers met een kruis erdoorheen.

Puzzel 3: Voor deze moet je buiten het vlak denken: leg eerst drie lucifers in een driehoek op tafel. Zet dan de andere elk met een uiteinde in een hoekpunt, en met de andere elkaar rakend. Je moet ze wel vast blijven houden, het is niet stabiel. Je hebt nu een driedimensionale driehoek met vier gelijkzijdige driehoeken als vlakken!

Wit, Zwart en Bruin
Als ervan wordt uitgegaan dat Robin Bruinsma de dame is, leidt dat snel tot tegenspraak. Haar eerste uitspraak wordt beantwoord door de zwartharige, en dus kan haar haar niet zwart zijn. Het kan ook niet bruin zijn, want dan komen achternaam en haarkleur overeen. Het zou dan wit moeten zijn. Dan moet René de Wit zwart haar hebben, en Pascal Zwart bruin haar. Maar De Wit reageert op een uitspraak van de zwartharige, en dat kan niet zichzelf zijn. Bruinsma is dus een man. De Wit’s haar kan niet wit zijn (want dan komen achternaam en haarkleur overeen), noch zwart, want De Wit reageert op een uitspraak van de zwartharige. De Wit heeft dus bruin haar, en is dus niet de dame. Dan blijft alleen Zwart over als dame. Zij kan geen zwart haar hebben, en ook geen bruin haar. Zij heeft dus wit haar.

Vind de zware bal
De zware bal kan gevonden worden in twee metingen. Weeg eerst twee groepjes van drie ballen tegen elkaar. Als de balans doorslaat, zit in de zware bal in het groepje die is doorgeslagen. Als de balans niet doorslaat, zit hij bij de drie niet gewogen ballen. Weeg nu twee ballen uit de hiervoor gevonden groep tegen elkaar. Als hij doorslaat, is het de doorslaande bal, en als hij in balans blijft, is het de niet gewogen bal.

Hoe heeft Kant zijn klok goed gezet?
Immanuel Kant heeft zijn klok op de volgende manier goed gezet. Toen hij zijn huis verliet, wond hij zijn klok weer op. Op die manier kon hij bij thuiskomst zien hoe lang hij weg was geweest. Van deze tijd trok hij zijn tijd bij Schmidt af, die hij berekende door bij het binnengaan en uitgaan van diens huis op de klok daar te kijken. Die looptijd halveerde hij, om uit te vinden hoelang hij naar huis had gelopen. Door dit op te tellen bij de tijd die hij zag bij het verlaten van Schmidt’s huis, kwam hij achter de juiste tijd op dat moment, en kon zijn klok goed zetten.

De Universum maken is mensenwerk, en waar mensen werken gaat er wel eens iets fout. Zo zijn er helaas een aantal foutjes in het artikel over La Palma geslopen. Hier kun je het artikel lezen zonder deze foutjes.

La Palma

Veel leesplezier!

Antwoorden raadsels:

Terug naar Mars
- De twee Marsvrouwtjes vliegen samen naar Mars
- Eén vrouwtje stapt uit en de ander vliegt terug naar Aarde
- Het vrouwtje stapt uit en het Marsmannetje vliegt in zijn eentje naar Mars
- Het vrouwtje op Mars vliegt weer terug naar Aarde en haalt het andere Marsvrouwtje op

Drie keer tellen
120 keer

De visser
Omdat hij niet door de muur kan kijken

Oplossing Sudoku:
robotsudokuanswers.gif

Oplossing tweede puzzel:
Uitgerust met zijn vijf zintuigen verkent de mens het heelal om hem heen en noemt het avontuur wetenschap.

JWG Informatievideo over de tentoonstelling in Utrecht:
http://www.youtube.com/watch?v=3t4AsCVyko0

De USA Flight Simulator 2G:
http://www.youtube.com/watch?v=eZOd1dzM83A

Getoonde video van beelden van André Kuipers, gemaakt vanuit het ISS:
http://www.youtube.com/watch?v=quVe3gd4BlI

Volledige lijst van sterrenbeelden:

Voetnoten:
1. Slang (Serpens) bestaat uit twee delen: Serpens Caput (hoofd van de slang) en Serpens Cauda (staart van de slang)
2. Dit zijn de sterrenbeelden die ook tekens van de Dierenriem zijn.

De oplossingen van de puzzels:

Handleiding voor het stacken van foto's in Photoshop: PDF

Prijsvraag

De JWG heeft drie exemplaren van Expeditie 30/31 - De ruimtereis in beeld ontvangen om te verloten onder de lezers van Universum. Expeditie 30/31 - De ruimtereis in beeld is een boek met foto's van en door André Kuipers die gemaakt zijn voor, tijdens en na afloop van zijn beroemde ruimtereis. Op pagina 13 in de nieuwste Universum is een recensie te vinden. Wil je kans maken op zo’n mooi boek? Mail dan naar universum@sterrenkunde.nl om ons te vertellen welke vraag jij het allerliefst aan André zou stellen, als je de kans had. Doe dit vóór 15 januari 2013. De drie leukste inzendingen worden beloond met dit boek (maximaal één inzending per persoon).

Vind het antwoord op de volgende vragen in André's weblog:

• Wat is de Primerka? In quarantaine op de lanceerbasis Baikonoer
• Hoe weeg je hoe zwaar je bent als je gewichtloos bent? Op dieet voor de internationale wetenschap
• Waardoor komt het dat je op maat gemaakte stoel soms niet meer past als je een tijdje gewichtloos bent geweest? Ik pas nog in het stoeltje van mijn Sojoez

Filmpjes van/door André Kuipers

Ga er even voor zitten, want André Kuipers leidt je in dit filmpje in 70 minuten rond door het ISS! Een must-see voor elke JWG'er.

Altijd al ervan gedroomd om ruimtepiloot te worden? Eens kijken of je het geduld hebt om het aankoppelen van een Sojoezcapsule aan het ISS af te ronden…

Het uitzicht vanuit verschillende ramen (en vooral de Cupola) van het ISS is gefotografeerd en al die foto's zijn achter elkaar gezet in 'timelapsefilmpjes'. Een mooi voorbeeld van zo'n filmpje tijdens expeditie 30 (waar André aan mee deed) is hier te vinden. Als je op YouTube zoekt op „ISS time lapse video” vind je nog veel meer van dit soort filmpjes! Meestal is er ook mooie muziek bij, dus zet je geluid ook aan. Probeer eens of je de volgende dingen kunt zien:

• Noorderlicht
• Zuiderlicht
• Nederland overdag
• Nederland 's nachts
• André's Sojoezcapsule
• Onweer

Bekijk hier het (zwart-wit) filmpje dat de Voyager 1 maakte toen hij Jupiter naderde in 1979.
Je ziet de Rode Vlek draaien als een Aardse cycloon.

Ruimtememory - deel 2

Zo maak je het spel:

1. Print het bovenstaande pdf-bestand twee keer (op aparte pagina's) het liefst in kleur uit.
2. Plak beide vellen op een stuk karton.
3. Knip nu de vierkantjes netjes uit over de stippellijntjes.
4. Klaar! Veel speelplezier, maak je ouders in!
5. Extra uitdaging: weet jij van elk kaartje de naam van het object dat er op staat?

Dit was deel 2 van Ruimtememory. Je kunt het samenvoegen met deel 1 of los van elkaar spelen, wat je wilt!

Wil je wat kleinere kaartjes? Hier kun je het Ruimtememoryspel dat is verschenen in Universum 4 van 2012 downloaden. Deze pagina hoef je maar één keer uit te printen!

Websites met meer informatie:
http://www.jwgarnhem.nl/nachtvandenacht
http://www.nachtvandenacht.nl
http://www.facebook.com/events/242554592516063/

Animatie van reis, landing en werking van Curiosity
Dit is een spannende animatie van Curiosity’s reis naar Mars, de landing (het karretje wordt uit een soort vliegende hijskraan getakeld) en een paar taken van de Curiosity. Je ziet hoe hij met een laser gaatjes maakt in een stuk steen, daar monsters van neemt en die analyseert. Er is ook een langere versie van deze animatie beschikbaar.

Bekijk foto’s van en door Curiosity!
Op deze site worden steeds weer nieuwe foto’s gemaakt door de Curiosity gepost, allemaal voorzien van (helaas Engelstalige) uitleg! Ook komen er af en toe afbeeldingen bij met uitleg over hoe de Curiosity werkt. Leuke site voor als je Engels kunt, maar zelfs als je de uitleg niet begrijpt, is het spannend om naar de foto’s te kijken!

Op Jongerenkamp word je wakker met Doop, op Mars met…
Een dag op Mars duurt 40 minuten langer dan een dag op Aarde. Zo’n Marsdag heet een Sol. Het is traditie dat een Marsrover aan het begin van elke Sol een liedje te horen krijgt als ‘wekker’. Op deze website (links onderaan) kun je de playlist van de Curiosity vinden. Zouden ze ook ooit Doop voor Curiosity gaan spelen?

Voor de playlists van de oudere Marsrovers Spirit en Opportunity kun je kijken op deze website.

Print uit en speel direct!

Versie 1 (grote plaatjes)

Versie 2 (kleine plaatjes)

Voor meer informatie over het spel: http://www.sterrenkunde.nl/jwg/spelletjes

Wij hebben de bouwinstructies van de Keplerbouwplaat van NASA voor jullie vertaald! Het model is ontworpen door David Koch. Hier kunnen jullie alles vinden wat jullie nodig hebben.

Hier kun je de bladen met onderdelen downloaden. Hier kun je de Nederlandstalige werkbeschrijving downloaden.

Let op: als je de onderdelen uit gaat printen moet je de juiste instellingen gebruiken, zodat ze op het goede formaat geprint worden.

Controleer met een liniaal op alle bladen of de zwarte balk 15,2 cm is (6 inch, voor als je weet wat dat is). In de werkbeschrijving is ook op een aantal plekken een lengte aangegeven. Hou daar altijd het aantal centimeters dat daar aangegeven staat aan als de lengte die je nodig hebt.

Veel plezier met bouwen!