Druk

Als je door een dik pak sneeuw loopt, kun je er soms wel tot je enkels in wegzakken. Dat komt doordat de sneeuw je gewicht niet kan dragen. Maar als je op ski's zou staan, is er niets aan de hand. Je zakt dan nog maar nauwelijks weg. De ski's zijn namelijk groter dan je voeten. Je gewicht wordt nu over een groter oppervlak verdeeld. Iedere vierkante centimeter sneeuw heeft nu veel minder te dragen. Het gewicht per vier kante centimeter is kleiner. We zeggen dat de druk op de sneeuw kleiner is geworden.

De druk wordt kleiner, als het oppervlak groter wordt. En natuurlijk wordt de druk groter bij een kleiner oppervlak.

Denk maar eens aan een punaise. Je duim alleen kan nooit een indruk in hout achterlaten. Maar de punt van de punaise heeft een zeer klein oppervlak. De druk is daar erg groot.

Het hout kan deze druk niet verdragen. Je duwt de punaise er dan ook makkelijk in.

Een ander voorbeeld van druk zien we bij een ballon. Als je een ballon helemaal opblaast, pers je er erg veel lucht in.

Vlug een knoopje erin, anders stroomt de lucht er weer uit! De ballon is nu strak gespannen. Het valt niet mee er van buiten af een kuiltje in te duwen. De druk aan de binnenkant is daar te groot voor. Het is de druk van de lucht, die in de ballon zit. We zeggen dat de lucht in de ballon een hoge druk heeft. Zou je de ballon nog verder opblazen, dan wordt de druk nog groter. Omdat de ballon een beetje uit kan rekken, houdt die het in het begin nog wel. Maar uiteindelijk is de ballon niet stevig genoeg. Hij knalt! De druk is te hoog geworden.

We hebben het nu gehad over de druk van een gas. Lucht is immers een gas. Zo heeft elk gas een bepaalde druk. Hoe sterker het gas is samengeperst, hoe groter de druk is. Denk maar aan de ballon.

De atmosfeer van de aarde bestaat helemaal uit lucht. Wat is hier eigenlijk de druk van? Denk nog eens aan het voor beeld van de ski's. Daar zagen we, dat het er om gaat hoe veel gewicht één vierkante centimter moet dragen. Op iedere vierkante centimeter van het aardoppervlak staat een heel dun kolommetje lucht van vele kilometers hoog. Een zo'n kolommetje weegt één kilogram. Iedere vierkante centimeter van het aardoppervlak moet dus één kilogram kunnen dragen.

We zeggen nu, dat de druk van de atmosfeer één kilogram per vierkante centimeter is. Deze druk noemen we ook wel eens één atmosfeer (1 atm).

Binnen in de zon is het gas heel sterk samengeperst. De druk is daar vreselijk hoog. Maar liefst 2 miljard atmosfeer.

Dat is twee miljard keer zo hoog als de druk van onze damp kring!